Gemeenten Groningen en Roosendaal geven het voorbeeld: gratis herbruikbare menstruatieproducten voor inwoners, regeling direct vol. Structurele oplossing die afval voorkomt én menstruatiearmoede duurzamer aanpakt.
Steeds meer gemeenten zetten in op afvalpreventie – en de nieuwste aanpak komt uit onverwachte hoek: menstruatieproducten. De gemeenten Groningen en Roosendaal zijn de eersten in Nederland die inwoners gratis herbruikbare menstruatieproducten aanbieden. Een slimme, structurele maatregel die niet alleen tonnen afval voorkomt, maar ook een duurzaam alternatief biedt voor de bestrijding van menstruatiearmoede.
De regeling blijkt een schot in de roos. In Groningen werden binnen vier dagen alle 500 beschikbare herbruikbare producten uitgegeven. Vanwege de grote belangstelling en positieve reacties overwegen zowel Groningen als Roosendaal de regeling opnieuw open te stellen.
Herbruikbaar: grote milieuwinst, lagere kosten
In plaats van maand na maand wegwerpproducten te verstrekken, investeren deze gemeenten in duurzame alternatieven zoals wasbaar maandverband, menstruatieondergoed en menstruatiecups. Zulke producten gaan jarenlang mee en voorkomen bij elkaar tonnen afval.
“Met deze regeling laten gemeenten zien dat afvalpreventie hand in hand kan gaan met sociale impact,” zegt Elisah Pals van Zero Waste Nederland. “Je helpt inwoners vooruit én voorkomt duizenden kilo’s restafval. En dat tegen aanzienlijk lagere kosten dan jarenlange levering van wegwerpproducten.”
Structurele aanvulling op bestaande armoedebeleid
Bijna tachtig gemeenten hebben inmiddels programma’s om menstruatiearmoede tegen te gaan. Maar zolang dat gebeurt met wegwerpproducten, blijft het een tijdelijke oplossing. Herbruikbare menstruatieproducten bieden juist een langdurig alternatief, waarmee inwoners zelfvoorzienend worden en minder afhankelijk van hulp blijven.
Inwoners konden de producten aanvragen via de gemeentelijke websites. Inmiddels treedt Zero Waste Nederland op als onafhankelijke non-profitorganisatie, die gemeenten hierin ondersteunt. Die laagdrempelige toegang blijkt effectief om ook inwoners te bereiken die niet snel via de gemeente hulp zouden vragen.
Duidelijke trend: gemeenten zetten in op herbruikbaar
De keuze voor herbruikbare menstruatieproducten markeert een bredere beweging in gemeenteland: steeds meer gemeenten zien afvalpreventie als serieuze beleidsrichting. De regeling in Groningen en Roosendaal inspireert inmiddels andere gemeenten om ook deze stap te zetten.
Gemeente Groningen: “Willen we minder afval, dan moeten we op zoek naar duurzame alternatieven. Die zijn er gelukkig steeds meer en ze worden steeds beter. Met de campagne ‘Ongesteld zijn, duurzaam doen’ wil gemeente Groningen laten zien dat het anders kan. Duurzamer. Ook rondom menstruatieproducten. We vragen Groningers om het te overwegen.”
Gratis webinars voor gemeenten
Gemeenten die willen aanhaken of meer willen weten, kunnen op 22 mei (tijdens de landelijke Week Zonder Afval) en 2 juni deelnemen aan een gratis webinar over de inzet van herbruikbare menstruatieproducten. In dit interactieve webinar delen betrokken partijen hun ervaringen en krijgen beleidsmedewerkers praktische handvatten om lokaal aan de slag te gaan.
Oproep aan gemeenten: sluit je aan bij deze beweging
Zero Waste Nederland roept andere gemeenten op om zich aan te sluiten bij deze snelgroeiende trend. De regeling is eenvoudig te implementeren, wordt enthousiast ontvangen en is veel duurzamer dan wegwerpalternatieven. Gemeenten die nu instappen, profiteren van bestaande kennis, tools en bewezen praktijkervaring. Op www.wasbaarwelkom.nl vinden zij ondersteuningsmateriaal, achtergronden, communicatietools en een productkiezer voor inwoners.