Klimaatverandering is niet alleen een ecologisch vraagstuk, maar ook een kwestie van veiligheid, rechtvaardigheid en toekomstperspectief. Op 9 september was de Premiere van de documentaire: De Klimaatgeneraal en de Jongeren. Tijdens het gesprek met jongeren na afloop van de vertoning stond een boodschap centraal: hun stem, hun creativiteit en hun toekomst staan centraal.
De stem van jongeren
Jongeren benadrukten dat het hun toekomst is waarover nu beslissingen worden genomen. Zij willen niet slechts toeschouwers zijn, maar mede vormgevers van de oplossingen. Hun kracht ligt in creativiteit en het denken buiten de gebaande paden. Toch vroegen ze ook om balans: de wijsheid van oudere generaties blijft nodig, maar hun frisse perspectief mag niet ondergesneeuwd raken.
“Voor kinderen in het mondiale zuiden is klimaatverandering al dagelijkse realiteit,” zei een van de jongeren. “Daar maak ik me zorgen om. Daarom is het zo belangrijk om nu een maatschappij te bouwen waarin jongeren hun stem écht laten horen.”
De oproep was duidelijk: verschuil je niet achter jongeren. Het gaat iedereen aan, ongeacht generatie.
De oproep tot klimaatonderwijs
De Think Now Foundation onderstreept dat educatie de sleutel is. “Klimaat en duurzaamheid horen in het hart van het onderwijs, niet aan de zijlijn.” Jongeren moeten de tools en kennis krijgen om voorbereid te zijn op de wereld die hen te wachten staat. Dat betekent: klimaatonderwijs in de klaslokalen én aan de eettafel.
Educatie werd niet gepresenteerd als activisme, maar als nuchter realisme. Onze lucht en grond worden vervuild en de gevolgen verdwijnen niet vanzelf. “Als we ons laten verblinden door de waan van de dag, maken we het alleen maar moeilijker. Wij zetten ons in voor onze kinderen. We hopen dat jullie meedoen.”
Klimaat en veiligheid
Generaal Tom Middendorp bracht een vernieuwend perspectief: dat van defensie. Met meer dan twintig internationale missies op zijn naam dacht hij alle rampen te hebben gezien, totdat hij klimaatverandering van dichtbij zag.
“Klimaatverandering is de nieuwe grote bedreiging. Het is de aanjager van conflicten. Ik heb gezien hoe dorpen in agrarische gebieden ruziën om het laatste beetje water, en hoe extremistische groeperingen daar misbruik van maken. Veiligheid kun je bevechten, maar de onderliggende onveiligheid – veroorzaakt door klimaatverandering – los je daar niet mee op.”
Volgens Tom is klimaatverandering het grootste vraagstuk van deze eeuw. Niet zijn generatie, maar jongeren zullen de zwaarste gevolgen dragen. Daarom pleitte hij voor moed, samenwerking en hoop. Onderwijs speelt hierin een sleutelrol: jongeren weerbaar maken in een veranderende omgeving, met kennis en vaardigheden als fundament.
“Hang een foto van een kind in de boardroom en investeer niet alleen in financieel rendement, maar ook in de toekomst”
Hoop als strategie
Zowel jongeren als sprekers wezen op de kracht van hoop. “Hoop ontstaat door iets te doen,” zei Kees Klomp tijdens het panelgesprek. Tom voegde daaraan toe dat hoop een strategie is: “Wees geen toeschouwer, maar een bondgenoot. Politiek moet verder kijken dan de belangen van vandaag, want klimaatverandering maakt geen onderscheid tussen links of rechts. En bedrijven? Hang een foto van een kind in de boardroom en investeer niet alleen in financieel rendement, maar ook in de toekomst.”
Slotgedachte: wonderen van jongeren
Ruud Koornsta sloot af met een reflectie: “Wat we nodig hebben zijn wonderen. En wonderen komen niet van deskundigen, maar van jonge mensen. We hebben er veel. Laten we zorgen voor de wonderen die we nodig hebben.”
De boodschap van de bijeenkomst was helder: jongeren dragen de last van de beslissingen die nu genomen worden, maar ze hebben ook de kracht om oplossingen te bedenken. Het is aan de oudere generaties om bondgenoot te worden, ruimte te maken voor hun stem en hen de middelen te geven om die wonderen waar te maken.
ONDERWIJS MOET ONS VOORBEREIDEN OP DE TOEKOMST. DAAROM EISEN WIJ DAT KLIMAATEDUCATIE STRUCTUREEL EEN PLEK KRIJGT IN DE KLAS. Wij, jongeren van de THINK NOW Denktank, staan voor de grootste uitdaging van onze tijd: de klimaat- en milieucrisis. Onze generatie groeit op met onzekerheid, angst en klimaatstress. Toch bereiden scholen ons nauwelijks voor op deze toekomst.